สัจจะ
ข้อความในปรมัตถทีปนี อรรถกถาจริยาปิฎก ปกิณณกคาถา มีข้อความที่กล่าวถึงจริยาคือความประพฤติของพระโพธิสัตว์ในระหว่างทรงบำเพ็ญบารมี ซึ่งผู้ที่ต้องการอบรมเพื่อจะรู้แจ้งอริยสัจธรรมไม่ว่าบรรพชิตหรือคฤหัสถ์ก็ควรจะได้พิจารณาเพื่อที่จะได้ประพฤติตามจนกว่าจะรู้แจ้งอริยสัจธรรม
ข้อความใน ปรมัตถทีปนี อรรถกถาจริยาปิฎก ปกิณณกคาถา แสดงความสำคัญของสัจจบารมีมีข้อความตอนหนึ่งว่า
“อนึ่ง พึงพิจารณาถึงความถึงพร้อมแห่งสัจจบารมี โดยนัยมีอาทิว่า เพราะเว้นสัจจะเสียแล้ว ศีลเป็นต้นก็มีไม่ได้ เพราะไม่มีการปฏิบัติอันสมควรแก่ปฏิญญา เพราะรวมธรรมะลามกทั้งปวงในเพราะก้าวล่วงสัจธรรม
เพราะผู้ไม่มีสัจจะเป็นคนเชื่อถือไม่ได้ เพราะนำถ้อยคำที่ไม่ควรยึดถือต่อไปมาพูด เพราะผู้มีสัจจะสมบูรณ์เป็นผู้ตั้งมั่นในคุณธรรมทั้งปวง เพราะเป็นผู้สามารถบำเพ็ญโพธิสมภารทั้งปวงให้บริสุทธ์ได้ เพราะกระทำกิจแห่งโพธิสมภารทั้งปวงโดยไม่ให้ผิดสภาวธรรม และเพราะสำเร็จในการปฏิบัติของพระโพธิสัตว์”
ท่านเห็นความไพเราะของสัจจะไหม ’เว้นสัจจะเสียแล้ว ศีลเป็นต้นก็มีไม่ได้’ พูดไม่จริง ทำไม่จริง ทุกอย่างก็ไม่จริง เพราะอะไรจึงพูดไม่จริง? เพราะเป็นอกุศลจิตนั่นเองจึงทำให้พูดไม่จริง การไม่ปฏิบัติตามปฎิญญาซึ่งคือความมั่นคง แต่ว่าเมื่อพูดไม่จริงขณะนั้นก็ไม่มีการปฏิบัติอันสมควรแก่ปฏิญญา
“เพราะผู้ไม่มีสัจจะเป็นคนเชื่อถือไม่ได้ เพราะนำถ้อยคำที่ไม่ควรยึดถือต่อไปมาพูด” ต่อให้พูดอีกสักเท่าไรก็เชื่อถือไม่ได้ เพราะคนนั้นเป็นคนพูดไม่จริง และเพราะผู้ที่กล่าวคำไม่จริง ย่อมทำความชั่วอย่างอื่นได้ทุกอย่าง นั่นคือ เมื่อก้าวล่วงสัจธรรมแล้ว ย่อมทำกรรมลามกอื่นทั้งปวงได้
“เพราะผู้มีสัจจะสมบูรณ์เป็นผู้ตั้งมั่นในคุณธรรมทั้งปวง เพราะเป็นผู้สามารถบำเพ็ญโพธิสมภารทั้งปวงให้บริสุทธ์ได้” เพราะฉะนั้นท่านทั้งหลายจะเห็นความสำคัญของสัจจบารมี เห็นความจริงใจต่อการที่จะขัดเกลากิเลส
การที่จะเจริญกุศลจนรู้แจ้งอริยสัจธรรม ก็จะต้องอาศัย สัจจะ ความจริงใจ ในการที่จะเป็นผู้ที่ประพฤติดี เป็นคนดี และขัดเกลากิเลสโดยไม่หวังสิ่งใดตอบแทน นอกจากการประจักษ์แจ้งสภาพธรรมตามความเป็นจริง
ข้อความในปรมัตถทีปนี อรรถกถาจริยาปิฎก ปกิณณกคาถา มีข้อความที่กล่าวถึงจริยาคือความประพฤติของพระโพธิสัตว์ในระหว่างทรงบำเพ็ญบารมี ซึ่งผู้ที่ต้องการอบรมเพื่อจะรู้แจ้งอริยสัจธรรมไม่ว่าบรรพชิตหรือคฤหัสถ์ก็ควรจะได้พิจารณาเพื่อที่จะได้ประพฤติตามจนกว่าจะรู้แจ้งอริยสัจธรรม
ข้อความใน ปรมัตถทีปนี อรรถกถาจริยาปิฎก ปกิณณกคาถา แสดงความสำคัญของสัจจบารมีมีข้อความตอนหนึ่งว่า
“อนึ่ง พึงพิจารณาถึงความถึงพร้อมแห่งสัจจบารมี โดยนัยมีอาทิว่า เพราะเว้นสัจจะเสียแล้ว ศีลเป็นต้นก็มีไม่ได้ เพราะไม่มีการปฏิบัติอันสมควรแก่ปฏิญญา เพราะรวมธรรมะลามกทั้งปวงในเพราะก้าวล่วงสัจธรรม
เพราะผู้ไม่มีสัจจะเป็นคนเชื่อถือไม่ได้ เพราะนำถ้อยคำที่ไม่ควรยึดถือต่อไปมาพูด เพราะผู้มีสัจจะสมบูรณ์เป็นผู้ตั้งมั่นในคุณธรรมทั้งปวง เพราะเป็นผู้สามารถบำเพ็ญโพธิสมภารทั้งปวงให้บริสุทธ์ได้ เพราะกระทำกิจแห่งโพธิสมภารทั้งปวงโดยไม่ให้ผิดสภาวธรรม และเพราะสำเร็จในการปฏิบัติของพระโพธิสัตว์”
ท่านเห็นความไพเราะของสัจจะไหม ’เว้นสัจจะเสียแล้ว ศีลเป็นต้นก็มีไม่ได้’ พูดไม่จริง ทำไม่จริง ทุกอย่างก็ไม่จริง เพราะอะไรจึงพูดไม่จริง? เพราะเป็นอกุศลจิตนั่นเองจึงทำให้พูดไม่จริง การไม่ปฏิบัติตามปฎิญญาซึ่งคือความมั่นคง แต่ว่าเมื่อพูดไม่จริงขณะนั้นก็ไม่มีการปฏิบัติอันสมควรแก่ปฏิญญา
“เพราะผู้ไม่มีสัจจะเป็นคนเชื่อถือไม่ได้ เพราะนำถ้อยคำที่ไม่ควรยึดถือต่อไปมาพูด” ต่อให้พูดอีกสักเท่าไรก็เชื่อถือไม่ได้ เพราะคนนั้นเป็นคนพูดไม่จริง และเพราะผู้ที่กล่าวคำไม่จริง ย่อมทำความชั่วอย่างอื่นได้ทุกอย่าง นั่นคือ เมื่อก้าวล่วงสัจธรรมแล้ว ย่อมทำกรรมลามกอื่นทั้งปวงได้
“เพราะผู้มีสัจจะสมบูรณ์เป็นผู้ตั้งมั่นในคุณธรรมทั้งปวง เพราะเป็นผู้สามารถบำเพ็ญโพธิสมภารทั้งปวงให้บริสุทธ์ได้” เพราะฉะนั้นท่านทั้งหลายจะเห็นความสำคัญของสัจจบารมี เห็นความจริงใจต่อการที่จะขัดเกลากิเลส
การที่จะเจริญกุศลจนรู้แจ้งอริยสัจธรรม ก็จะต้องอาศัย สัจจะ ความจริงใจ ในการที่จะเป็นผู้ที่ประพฤติดี เป็นคนดี และขัดเกลากิเลสโดยไม่หวังสิ่งใดตอบแทน นอกจากการประจักษ์แจ้งสภาพธรรมตามความเป็นจริง
No comments:
Post a Comment